നഗരത്തിലെ റെയിൽവേ ശൃംഖലയിൽ ആദ്യമായി സ്ഥാപിതമായ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന പ്രധാന സ്റ്റേഷനായിരിക്കണം എന്നതാണ് ചരിത്രപരമായ പാരമ്പര്യത്തിൽ പ്രധാനം. കൂടാതെ, യാത്രക്കാരുടെയും ചരക്കുകളുടെയും ഗതാഗതത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ തിരക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്ന, രാജ്യത്തിൻ്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലേക്കുള്ള ദീർഘദൂര എക്സ്പ്രസ് ട്രെയിനുകളുടെ പ്രധാന ടെർമിനലായി ഇത് പ്രവർത്തിക്കണം. അതിലുപരി, മറ്റ് പ്രധാന സ്റ്റേഷനുകൾ നഗരത്തിൽ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ, ഈ സ്റ്റേഷനെ വേർതിരിച്ചറിയുന്നതിനായി 'സെൻട്രൽ' എന്ന പേര് നൽകുന്നു. പലപ്പോഴും റെയിൽവേ ഡിവിഷനുകളുടെയോ സോണുകളുടെയോ ഭരണപരമായ ആസ്ഥാനമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്റ്റേഷനുകൾക്കാണ് ഈ പദവി ലഭിക്കാറ്.
advertisement
ഇന്ത്യയിൽ ഈ വിശിഷ്ട പദവി ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത് ചെന്നൈ സെൻട്രൽ, മുംബൈ സെൻട്രൽ, കാൺപൂർ സെൻട്രൽ, മംഗളൂരു സെൻട്രൽ തുടങ്ങിയ വളരെ കുറഞ്ഞ സ്റ്റേഷനുകൾക്ക് മാത്രമാണ്. ഈ അഭിമാനകരമായ ക്ലബ്ബിലെ അംഗമാണ് തിരുവനന്തപുരം സെൻട്രൽ. തിരുവനന്തപുരത്തിന് 'സെൻട്രൽ' പദവി ലഭിച്ച ചരിത്രത്തിന് രണ്ട് പ്രധാന ഘട്ടങ്ങളുണ്ട്.
1931-ൽ ശ്രീ ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമവർമ്മയുടെ ഭരണകാലത്താണ് സ്റ്റേഷൻ പ്രവർത്തനം ആരംഭിക്കുന്നത്. അന്നത്തെ പ്രൗഢി വിളിച്ചോതുന്ന ചുവന്ന ഇഷ്ടികകളിലുള്ള ഇന്തോ-സാറെസെനിക് വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ഈ സ്റ്റേഷൻ, ആദ്യകാലത്ത് ട്രാവൻഡ്രം റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. എന്നാൽ, നിർണ്ണായകമായ ഭരണപരമായ നാഴികക്കല്ല് രേഖപ്പെടുത്തുന്നത് 1979-ലാണ്. തിരുവനന്തപുരത്തിൻ്റെ പ്രാധാന്യം കണക്കിലെടുത്ത്, ദക്ഷിണ റെയിൽവേയുടെ കീഴിൽ തിരുവനന്തപുരം റെയിൽവേ ഡിവിഷൻ ഔദ്യോഗികമായി രൂപീകരിക്കുകയും, നിലവിലെ ട്രാവൻഡ്രം റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനെ ഈ ഡിവിഷൻ്റെ ഭരണപരമായ ആസ്ഥാനമായി തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും ചെയ്തു.
ഒരു റെയിൽവേ ഡിവിഷൻ്റെയും സംസ്ഥാന തലസ്ഥാന നഗരിയുടെയും പ്രധാന കേന്ദ്രം എന്ന പദവിക്ക് അടിവരയിടുന്നതിനായി, 1979-ൽ സ്റ്റേഷൻ്റെ പേര് 'തിരുവനന്തപുരം സെൻട്രൽ' എന്ന് ഔദ്യോഗികമായി പുനർനാമകരണം ചെയ്യുകയായിരുന്നു. ഇന്ന്, കേരളത്തെ രാജ്യത്തിൻ്റെ മറ്റ് പ്രധാന നഗരങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന എല്ലാ പ്രമുഖ ദീർഘദൂര ട്രെയിനുകളുടെയും പ്രധാന ടെർമിനൽ തിരുവനന്തപുരം സെൻട്രൽ ആണ്. കന്യാകുമാരി, നാഗർകോവിൽ വഴിയുള്ള പാതകളിലെല്ലാം ഈ സ്റ്റേഷൻ ഒരു നിർണ്ണായക കേന്ദ്രമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
