മോഹൻ‌ ഭാഗവത് 'വധുധൈവ കുടുംബക'ത്തിന്റെ ജീവിക്കുന്ന ഉദാഹരണം: ആർഎസ്എസ് മേധാവിയെ കുറിച്ച് നരേന്ദ്ര മോദി

മോഹൻ ജിയുടെ കുടുംബവുമായി എനിക്ക് വളരെ ആഴത്തിലുള്ള ബന്ധമുണ്ട്. മോഹൻ ജിയുടെ പിതാവ് അന്തരിച്ച മധുക്കറാവു ഭഗവത് ജിയുമായി ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കാൻ എനിക്ക് ഭാഗ്യം ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. എൻ്റെ പുസ്തകമായ 'ജ്യോതിപുഞ്ചി'ൽ അദ്ദേഹത്തെക്കുറിച്ച് ഞാൻ വിശദമായി എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. നിയമ ലോകവുമായുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ബന്ധത്തോടൊപ്പം, അദ്ദേഹം രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിനായി സ്വയം സമർപ്പിച്ചു. ഗുജറാത്തിലുടനീളം ആർഎസ്എസ് ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിൽ അദ്ദേഹം നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. രാഷ്ട്രനിർമാണത്തോടുള്ള മധുക്കറാവു ജിയുടെ അഭിനിവേശം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മകനായ മോഹൻ റാവുവിനെ ഇന്ത്യയുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിനായി പ്രവർത്തിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചു. പരശമണി മധുക്കറാവു മറ്റൊരു പരശമണി മോഹൻ റാവുവിനെ തയ്യാറാക്കിയതുപോലെയായിരുന്നു അത്.

1970-കളുടെ മധ്യത്തിൽ മോഹൻ ജി ഒരു പ്രചാരകനായി. 'പ്രചാരക്' എന്ന വാക്ക് കേൾക്കുമ്പോൾ, പ്രചാരണം നടത്തുന്ന അല്ലെങ്കിൽ ആശയങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന ഒരാളാണ് അതെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിച്ചേക്കാം. എന്നാൽ, ആർഎസ്എസിൻ്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി പരിചയമുള്ളവർക്ക് പ്രചാരക് പാരമ്പര്യം സംഘടനയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ കാതലാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കും. കഴിഞ്ഞ നൂറ് വർഷത്തിനിടെ, ദേശസ്നേഹത്താൽ പ്രചോദിതരായ ആയിരക്കണക്കിന് യുവജനങ്ങൾ ഭാരതത്തിന് പ്രഥമ പരിഗണന നൽകുക എന്ന ലക്ഷ്യം സാക്ഷാത്കരിക്കുന്നതിനായി തങ്ങളുടെ വീടും കുടുംബവും ഉപേക്ഷിച്ച് ജീവിതം സമർപ്പിച്ചു.

ആർഎസ്എസിലെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആദ്യകാലം ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിലെ വളരെ ഇരുണ്ട കാലഘട്ടത്തിലായിരുന്നു. അന്നത്തെ കോൺഗ്രസ് സർക്കാർ ക്രൂരമായ അടിയന്തരാവസ്ഥ ഏർപ്പെടുത്തിയ സമയമായിരുന്നു അത്. ജനാധിപത്യ തത്വങ്ങളെ വിലമതിക്കുകയും ഇന്ത്യ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടണമെന്ന് ആഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്ത ഏതൊരാൾക്കും അടിയന്തരാവസ്ഥ വിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നത് സ്വാഭാവികമായിരുന്നു. മോഹൻ ജിയും അസംഖ്യം ആർഎസ്എസ് സ്വയംസേവകരും ഇതാണ് ചെയ്തത്. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ, പ്രത്യേകിച്ച് വിദർഭയിലെ ഗ്രാമീണ, പിന്നാക്ക പ്രദേശങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം വ്യാപകമായി പ്രവർത്തിച്ചു. ഇത് ദരിദ്രരും പാവപ്പെട്ടവരും നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികളെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ധാരണയെ രൂപപ്പെടുത്തി.

വർഷങ്ങളായി, ഭഗവത് ജി ആർഎസ്എസിൽ വിവിധ പദവികൾ വഹിച്ചു. ആ ചുമതലകളെല്ലാം അദ്ദേഹം വലിയ വൈദഗ്ധ്യത്തോടെ നിർവഹിച്ചു. 1990-കളിൽ അഖില ഭാരതീയ ശാരീരിക് പ്രമുഖ് ആയിരുന്ന മോഹൻ ജിയുടെ കാലം ഇപ്പോഴും പല സ്വയംസേവകരും സ്നേഹത്തോടെ ഓർക്കുന്നുണ്ട്. ഈ കാലയളവിൽ അദ്ദേഹം ബിഹാറിലെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ ഗണ്യമായ സമയം ചെലവഴിച്ചു. ഈ അനുഭവങ്ങൾ സാധാരണ ജനങ്ങളുമായി അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ബന്ധം കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കി. 2000ൽ അദ്ദേഹം സർകാര്യവാഹ് ആയി, ഇവിടെയും അദ്ദേഹം തൻ്റെ തനതായ പ്രവർത്തന രീതി കൊണ്ടുവന്നു, ഏറ്റവും സങ്കീർണ്ണമായ സാഹചര്യങ്ങൾ പോലും എളുപ്പത്തിലും കൃത്യതയോടെയും കൈകാര്യം ചെയ്തു. 2009-ൽ അദ്ദേഹം സർസംഘചാലക് ആയി, ഇന്നും വലിയ ഊർജ്ജസ്വലതയോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

സർസംഘചാലക് എന്നത് ഒരു സംഘടനാപരമായ ഉത്തരവാദിത്തത്തേക്കാൾ ഉപരിയാണ്. വ്യക്തിപരമായ ത്യാഗം, ലക്ഷ്യബോധം, മാ ഭാരതിയോടുള്ള അചഞ്ചലമായ പ്രതിബദ്ധത എന്നിവയിലൂടെ അസാധാരണ വ്യക്തിത്വങ്ങൾ ഈ പദവിക്ക് നിർവചനം നൽകി. മോഹൻ ജി, ഈ ഉത്തരവാദിത്തത്തിൻ്റെ എല്ലാ ഔന്നത്യങ്ങൾക്കും നീതി പുലർത്തുന്നതോടൊപ്പം, തൻ്റെ സ്വന്തം കരുത്ത്, ബൗദ്ധിക ആഴം, സഹാനുഭൂതിയുള്ള നേതൃത്വം എന്നിവയും അതിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നു, ഇവയെല്ലാം രാഷ്ട്രത്തിനാണ് പ്രഥമ പരിഗണന എന്ന തത്വത്തിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടതാണ്.

മോഹൻ ജി ഹൃദയത്തോട് ചേർത്ത് പിടിക്കുകയും തൻ്റെ പ്രവർത്തന ശൈലിയിൽ സ്വാംശീകരിക്കുകയും ചെയ്ത രണ്ട് ഗുണങ്ങൾ തുടർച്ചയും, കാലത്തിനൊത്ത മാറ്റങ്ങളുമാണ്. ഞങ്ങൾ അഭിമാനിക്കുന്ന പ്രധാന പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിൽ വിട്ടുവീഴ്ച ചെയ്യാതെയും അതേ സമയം സമൂഹത്തിൻ്റെ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആവശ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്തും വളരെ സങ്കീർണ്ണമായ പ്രവാഹങ്ങളിലൂടെ അദ്ദേഹം സംഘടനയെ നയിച്ചിട്ടുണ്ട്. യുവജനങ്ങളുമായി അദ്ദേഹത്തിന് സ്വാഭാവികമായ ഒരു ബന്ധമുണ്ട്, അതിനാൽ കൂടുതൽ യുവാക്കളെ സംഘപരിവാറുമായി സമന്വയിപ്പിക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹം എപ്പോഴും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. പൊതു ചർച്ചകളിലും ആളുകളുമായി സംവദിക്കുന്നതിലും അദ്ദേഹം പലപ്പോഴും കാണാറുണ്ട്, ഇത് ഇന്നത്തെ ചലനാത്മകവും ഡിജിറ്റൽ ലോകത്ത് വളരെ പ്രയോജനകരവുമാണ്.

വ്യാപകമായി പറഞ്ഞാൽ, ആർഎസ്എസിൻ്റെ 100 വർഷത്തെ യാത്രയിൽ ഏറ്റവും പരിവർത്തനപരമായ കാലഘട്ടമായി ഭഗവത് ജിയുടെ കാലഘട്ടം പരിഗണിക്കപ്പെടും. യൂണിഫോമിലെ മാറ്റം മുതൽ ശിക്ഷാ വർഗ്ഗുകളിലെ (പരിശീലന ക്യാമ്പുകൾ) പരിഷ്കാരങ്ങൾ വരെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നിരവധി സുപ്രധാന മാറ്റങ്ങൾ സംഭവിച്ചു.

ഒരിക്കൽ മാത്രം സംഭവിക്കുന്ന ഒരു മഹാമാരിയോട് മാനവരാശി പോരാടിയ കോവിഡ് കാലത്തെ മോഹൻ ജിയുടെ ശ്രമങ്ങൾ ഞാൻ പ്രത്യേകം ഓർക്കുന്നു. അക്കാലത്ത്, പരമ്പരാഗത ആർഎസ്എസ് പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടരുന്നത് വെല്ലുവിളിയായി. സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ വർദ്ധിച്ച ഉപയോഗം മോഹൻ ജി നിർദ്ദേശിച്ചു. ആഗോള വെല്ലുവിളികളുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, സ്ഥാപനപരമായ ചട്ടക്കൂടുകൾ വികസിപ്പിക്കുമ്പോൾ തന്നെ അദ്ദേഹം ആഗോള കാഴ്ചപ്പാടുകളുമായി ബന്ധം പുലർത്തി.

അക്കാലത്ത്, എല്ലാ സ്വയംസേവകരും സ്വന്തം സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കി ആവശ്യമുള്ളവരിലേക്ക് എത്തിച്ചേരാൻ സാധ്യമായ എല്ലാ ശ്രമങ്ങളും നടത്തി. പല സ്ഥലങ്ങളിലും മെഡിക്കൽ ക്യാമ്പുകൾ സംഘടിപ്പിച്ചു. കഠിനാധ്വാനികളായ പല സ്വയംസേവകരെയും നമുക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ടു, പക്ഷേ മോഹൻ ജിയുടെ പ്രചോദനം അത്ര വലുതായതുകൊണ്ട് അവരുടെ നിശ്ചയദാർഢ്യം ഒരിക്കലും കുറഞ്ഞില്ല.

ഈ വർഷം ആദ്യം, നാഗ്പൂരിലെ മാധവ് നേത്ര ചികിത്സാലയം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യുന്ന വേളയിൽ, ആർഎസ്എസ് ഒരു അക്ഷയവടം പോലെയാണെന്നും അത് നമ്മുടെ രാജ്യത്തിൻ്റെ ദേശീയ സംസ്കാരത്തിനും കൂട്ടായ ബോധത്തിനും ഊർജ്ജം നൽകുന്നുവെന്നും ഞാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരുന്നു. ഈ അക്ഷയവടത്തിൻ്റെ വേരുകൾ ആഴമുള്ളതും ശക്തവുമാണ്, കാരണം അവ മൂല്യങ്ങളിൽ അധിഷ്ഠിതമാണ്. ഈ മൂല്യങ്ങളെ പരിപോഷിപ്പിക്കുന്നതിനും മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനും മോഹൻ ഭഗവത് ജി സ്വയം സമർപ്പിച്ച സമർപ്പണം ശരിക്കും പ്രചോദനാത്മകമാണ്.

മോഹൻ ജിയുടെ വ്യക്തിത്വത്തിൻ്റെ മറ്റൊരു പ്രശംസനീയമായ ഗുണം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സൗമ്യമായ സ്വഭാവമാണ്. ശ്രദ്ധിക്കാനുള്ള അസാധാരണമായ കഴിവ് അദ്ദേഹത്തിന് അനുഗ്രഹമായി ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ സ്വഭാവം ആഴത്തിലുള്ള കാഴ്ചപ്പാട് ഉറപ്പാക്കുകയും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വ്യക്തിത്വത്തിനും നേതൃത്വത്തിനും ഒരു സംവേദനക്ഷമതയും അന്തസ്സും നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു.

വിവിധ ജനകീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങളോട് അദ്ദേഹം കാണിച്ചിട്ടുള്ള താല്പര്യത്തെക്കുറിച്ചും ഇവിടെ ഞാൻ എഴുതാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. സ്വച്ഛ് ഭാരത് മിഷൻ മുതൽ ബേട്ടി ബച്ചാവോ ബേട്ടി പഠാവോ വരെ, ഈ പ്രസ്ഥാനങ്ങളിലൂടെ ഉണർവ്വ് നൽകാൻ അദ്ദേഹം എല്ലായ്പ്പോഴും ആർഎസ്എസ് കുടുംബത്തോട് മുഴുവൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. സാമൂഹിക ക്ഷേമം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനായി, സാമൂഹിക സൗഹാർദ്ദം, കുടുംബ മൂല്യങ്ങൾ, പാരിസ്ഥിതിക അവബോധം, ദേശീയ സ്വത്വം, പൗരധർമ്മങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന 'പാഞ്ച് പരിവർത്തൻ' മോഹൻ ജി നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഇവ എല്ലാ തുറകളിലുമുള്ള ഇന്ത്യക്കാരെ പ്രചോദിപ്പിക്കാൻ കഴിയും. ശക്തവും അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചതുമായ ഒരു രാഷ്ട്രം കാണാനാണ് ഓരോ സ്വയംസേവകനും സ്വപ്നം കാണുന്നത്. ഈ സ്വപ്നം സാക്ഷാത്കരിക്കാൻ വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടും നിർണ്ണായകമായ പ്രവർത്തനവുമാണ് വേണ്ടത്. ഈ രണ്ട് ഗുണങ്ങളും മോഹൻ ജിയിൽ ധാരാളമായി നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.

'ഏക് ഭാരത് ശ്രേഷ്ഠ ഭാരത്' എന്നതിൻ്റെ ശക്തനായ വക്താവാണ് ഭഗവത് ജി, ഇന്ത്യയുടെ വൈവിധ്യത്തിലും നമ്മുടെ നാടിൻ്റെ ഭാഗമായ നിരവധി വ്യത്യസ്ത സംസ്കാരങ്ങളുടെയും പാരമ്പര്യങ്ങളുടെയും ആഘോഷത്തിലും അദ്ദേഹം ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു.

തിരക്കേറിയ ഷെഡ്യൂളിനപ്പുറം, സംഗീതം, ഗാനം തുടങ്ങിയ ഇഷ്ടവിഷയങ്ങൾക്കായി മോഹൻ ജി എപ്പോഴും സമയം കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. വിവിധ ഇന്ത്യൻ സംഗീത ഉപകരണങ്ങളിൽ അദ്ദേഹത്തിന് വലിയ വൈദഗ്ദ്ധ്യമുണ്ടെന്ന് കുറച്ച് ആളുകൾക്ക് മാത്രമേ അറിയൂ. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പല പ്രസംഗങ്ങളിലും ഇടപെടലുകളിലും വായനയോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അഭിനിവേശം കാണാൻ കഴിയും.

ഈ വർഷം, ഇനി കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ, ആർഎസ്എസ് 100 വർഷം തികയ്ക്കുകയാണ്. ഈ വർഷം വിജയദശമി, ഗാന്ധി ജയന്തി, ലാൽ ബഹദൂർ ശാസ്ത്രി ജയന്തി, ആർഎസ്എസ് ശതാബ്ദി ആഘോഷങ്ങൾ എന്നിവ ഒരേ ദിവസമാണ് എന്നത് ഒരു നല്ല യാദൃശ്ചികതയാണ്. ഇന്ത്യയിലും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആർഎസ്എസുമായി ബന്ധമുള്ള ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾക്ക് ഇത് ഒരു ചരിത്രപരമായ നാഴികക്കല്ലായിരിക്കും. ഈ സമയങ്ങളിൽ സംഘടനയെ നയിക്കാൻ മോഹൻ ജിയെപ്പോലെ ജ്ഞാനിയും കഠിനാധ്വാനിയുമായ ഒരു സർസംഘചാലക് നമുക്കുണ്ട്. എല്ലാവരെയും നമ്മുടേതായി കണക്കാക്കുകയും അതിരുകൾക്ക് മുകളിലേക്ക് ഉയരുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ അത് സമൂഹത്തിൽ വിശ്വാസവും സാഹോദര്യവും സമത്വവും ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നുവെന്ന് കാണിക്കുന്ന 'വസുധൈവ കുടുംബക'ത്തിൻ്റെ ഒരു ജീവിക്കുന്ന ഉദാഹരണമാണ് മോഹൻ ജി എന്ന് ഞാൻ ഉപസംഹരിക്കുന്നു. മാ ഭാരതിയുടെ സേവനത്തിനായി മോഹൻ ജിക്ക് ഞാൻ ഒരിക്കൽ കൂടി ദീർഘായുസ്സും ആരോഗ്യവും നേരുന്നു.