റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഡസ്ട്രീസിന്‍റെ തലപ്പത്ത് രണ്ടു പതിറ്റാണ്ട് പൂര്‍ത്തിയാക്കി മുകേഷ് അംബാനി

2002 ജൂലൈ 6ന് പിതാവ് ധീരുഭായ് അംബാനിയുടെ വിയോഗത്തെ തുടര്‍ന്നാണ് മുകേഷ് അംബാനി റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഡസ്ട്രീസ് ലിമിറ്റഡിന്‍റെ ചെയര്‍മാന്‍ ആന്‍ഡ് മാനേജിങ് ഡയറക്ടറുടെ പദവിയിലെത്തുന്നത്.

2022ൽ റിലയൻസ് ഇൻഡസ്ട്രീസിന്റെ തലപ്പത്ത് അദ്ദേഹം രണ്ടു പതിറ്റാണ്ട് പൂർത്തിയാക്കി. ഈ കാലയളവില്‍ കമ്പനിയുടെ വരുമാനം, ലാഭം, അറ്റമൂല്യം, ആസ്തികൾ, വിപണി മൂലധനം എന്നിവയിലുടനീളം ശക്തവും സ്ഥിരവുമായ വളർച്ച കൈവരിച്ചു.

• റിലയൻസിന്റെ മാർക്കറ്റ് ക്യാപിറ്റലൈസേഷൻ കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിൽ 20.6% വാർഷിക നിരക്കിൽ 2002 മാർച്ചിൽ 41,989 കോടി രൂപയിൽ നിന്ന് 2022 മാർച്ചിൽ 17,81,841 കോടി രൂപയായി വളർന്നു.
• റിലയൻസിന്റെ വരുമാനം 2001-02 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിലെ 45,411 കോടി രൂപയിൽ നിന്ന് 2021-22 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ 792,756 കോടി രൂപയായി 15.4% വാർഷിക നിരക്കിൽ വളർച്ച നേടി.
  റിലയൻസിന്റെ അറ്റാദായം 2001-02 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിലെ 3,280 കോടി രൂപയിൽ നിന്ന് 2021-22 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ 67,845 കോടി രൂപയായി 16.3% വാർഷിക നിരക്കിൽ വളർന്നു.
• റിലയൻസിന്റെ കയറ്റുമതി 2001-02 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിലെ 11,200 കോടി രൂപയിൽ നിന്ന് 2021-22 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ 254,970 കോടി രൂപയായി 16.9% വാർഷിക നിരക്കിൽ വളർന്നു.
  റിലയൻസിന്റെ മൊത്തം ആസ്തി 2002 മാർച്ചിൽ 48,987 കോടി രൂപയിൽ നിന്ന് 18.7% വാർഷിക നിരക്കിൽ 2022 മാർച്ചിൽ 14,99,665 കോടി രൂപയായി വളർന്നു.
• റിലയൻസിന്റെ ആസ്തി 2002 മാർച്ചിൽ 27,977 കോടി രൂപയിൽ നിന്ന് 17.0% വാർഷിക നിരക്കിൽ 2022 മാർച്ചിൽ 645,127 കോടി രൂപയായി വളർന്നു.
• ഈ രണ്ട് ദശകങ്ങളിൽ റിലയൻസ് നിക്ഷേപകരുടെ സമ്പത്തിലേക്ക് 17.4 ലക്ഷം കോടി രൂപ കൂട്ടിച്ചേർത്തു, ഇത് പ്രതിവർഷം ശരാശരി 87,000 കോടി രൂപയാണ്

ഈ രണ്ട് ദശകങ്ങളിൽ റിലയൻസ് നിരവധി പുതിയ ബിസിനസുകൾ ആരംഭിച്ചു

• 2016ല്‍ റിലയൻസ് ജിയോ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചു
  2006ല്‍ റിലയന്‍സ് റീട്ടെയില്‍ പ്രവര്‍ത്തനം ആരംഭിച്ചു.
• റിലയൻസിന്റെ E&P ബിസിനസ്സ് 2002 അവസാനത്തോടെ  ഹൈഡ്രോകാർബൺ കണ്ടെത്തൽ നടത്തി, 2009 ൽ ഉത്പാദനം ആരംഭിച്ചു.
• റിലയൻസിന്റെ പരമ്പരാഗത ബിസിനസുകളായ റിഫൈനിംഗ്, പെട്രോകെമിക്കൽസ് എന്നിവയും കഴിഞ്ഞ രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടുകളായി തഴച്ചുവളരുകയും വികസിക്കുകയും ചെയ്തു.

2002ൽ ജാംനഗറിൽ ഒരൊറ്റ റിഫൈനറി മാത്രമാണ് റിലയൻസിന് ഉണ്ടായിരുന്നത്. 2009-ഓടെ രണ്ടാമത്തെ 100% EOU റിഫൈനറി സ്ഥാപിച്ചു, RIL-ന്റെ ശുദ്ധീകരണ ശേഷി ഏതാണ്ട് ഇരട്ടിയാക്കി, ഏറ്റവും മോശം ക്രൂഡ്സിനെ കയറ്റുമതി ചെയ്യാവുന്ന ഏറ്റവും മികച്ച ഇന്ധനമാക്കി മാറ്റാനുള്ള സാങ്കേതികവിദ്യയാണ് ഇതിന്‍റെ പ്രത്യേകത. ഇതോടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ സിംഗിൾ ലൊക്കേഷൻ റിഫൈനിംഗ് കോംപ്ലക്സായി ജാംനഗർ മാറി.

2012 മുതൽ 2016 വരെയുള്ള J3 വിപുലീകരണം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലുതും അതുല്യവുമായ ചില ഡൗൺസ്ട്രീം യൂണിറ്റുകൾ ചേർത്തു. ഉദാഹരണമായി , ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ റിഫൈനറി ഓഫ്-ഗ്യാസ് ക്രാക്കർ റിലയൻസ് ജാംനഗറിൽ സ്ഥാപിച്ചു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പെറ്റ്‌കോക്ക് ഗ്യാസിഫിക്കേഷൻ യൂണിറ്റും സാധ്യമാക്കി. ഫീഡ്‌സ്റ്റോക്ക് വൈവിധ്യവത്കരിക്കുന്നതിന് യുഎസിൽ നിന്ന് ഈഥെയ്ൻ ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നതിനായി ലോകത്തെ ആദ്യത്തെ വെർച്വൽ പൈപ്പ് ലൈനും  സ്ഥാപിച്ചു.

ശ്രീമതി നിതാ അംബാനിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്പനിയുടെ ജീവകാരുണ്യ സംരംഭങ്ങൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകാൻ 2010-ൽ റിലയൻസ് ഇൻഡസ്ട്രീസിന്റെ കീഴിൽ റിലയൻസ് ഫൗണ്ടേഷൻ ആരംഭിച്ചു. 2022 വരെ ഗ്രാമീണ ശാക്തീകരണം, പോഷകാഹാര സുരക്ഷ, പാരിസ്ഥിതിക സംരക്ഷണം, വിദ്യാഭ്യാസം, കായികം തുടങ്ങിയ വിവിധ സംരംഭങ്ങളിലൂടെ റിലയൻസ് ഫൗണ്ടേഷൻ ഇന്ത്യയിലെ 6.3 കോടിയിലേറെപ്പേരുടെ ജീവിതത്തെ ഗുണപരമായി സ്പർശിച്ചു.

ജിയോ ആരംഭിച്ചശേഷം, ഇന്ത്യ ലോകത്തിന്റെ ഡാറ്റാ തലസ്ഥാനമായി മാറി, ഡാറ്റയുടെ വില ജിബിയ്ക്ക് 500 രൂപയില്‍ നിന്ന് 12 രൂപയായി കുറഞ്ഞു. ബ്രോഡ്‌ബാൻഡ് ഡാറ്റ ഉപഭോഗത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ റാങ്ക് 2016-ലെ 150-ൽ നിന്ന് 2018-ൽ ഒന്നാം സ്ഥാനത്തേക്ക് ഉയർത്തുന്നതിന് ജിയോ കാരണമായി.

ഇന്ന് ഇന്ത്യയിലെ രണ്ട് മൂന്ന് നിര പട്ടണങ്ങളിലെ താമസക്കാർക്ക് മെട്രോ നഗര വാസികളുടേതിന് തുല്യമായ ഷോപ്പിംഗ് അനുഭവം നല്‍കിയതിനു പിന്നിലും ജിയോ റീടെയിലാണ്.

മുമ്പ് അർമാനി, ജാസ്, ഡീസൽ തുടങ്ങിയ ആഗോള ബ്രാൻഡുകൾ വാങ്ങാൻ ഇന്ത്യക്കാർക്ക് ദുബായിലോ സിംഗപ്പൂരിലോ പോകേണ്ട അവസ്ഥയായിരുന്നു. ഇപ്പോൾ റിലയൻസ് റീട്ടെയിൽ അവയെല്ലാം പങ്കാളിത്തത്തിലൂടെ ഇന്ത്യയിലെത്തിച്ചു.

അന്താരാഷ്ട്ര പ്രദർശനങ്ങൾക്കും കൺവെൻഷനുകൾക്കും മീറ്റിംഗുകൾക്കുമായി ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറുള്ള  ലോകോത്തര കൺവെൻഷൻ സെന്റർ മുംബൈയിലെ ജിയോ വേൾഡ് സെന്റില്‍ ഉണ്ട്. ഇവിടം 2023 ൽ അന്താരാഷ്ട്ര ഒളിമ്പിക് കമ്മിറ്റിയുടെ അടുത്ത സെഷന് ആതിഥേയത്വം വഹിക്കും.

റിലയൻസ് ഇൻഡസ്ട്രീസ് ന്യൂ എനർജി ബിസിനസിന് അടിത്തറ പാകി, മൂന്ന് വർഷത്തിനുള്ളിൽ 75,000 കോടി രൂപയുടെ നിക്ഷേപം നടത്തി ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് ജാംനഗറിൽ അഞ്ച് അദ്വിതീയ ഇന്‍റഗ്രേറ്റഡ് ജിഗാ ഫാക്ടറികൾ സ്ഥാപിച്ചു. ഇത്തരത്തിൽ ആദ്യത്തെ ‘ക്വാർട്‌സ്-ടു-മൊഡ്യൂൾ’ സോളാർ പാനൽ സൗകര്യം ഇവിടെ ഉണ്ടായിരിക്കും. ലോകത്ത് ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ചെലവിൽ സൗരോർജവും ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജനും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന രാജ്യമായി ഇന്ത്യയെ മാറ്റുക എന്നതാണ് ആത്യന്തിക ലക്ഷ്യം.

ഇന്ത്യയുടെ മൊത്തം കാർബൺ സീറോ ബഹിർഗമന ദൗത്യത്തിന് സംഭാവന നൽകിക്കൊണ്ട് 2035-ഓടെ നെറ്റ് കാർബൺ ന്യൂട്രൽ ആകാൻ റിലയൻസ് ലക്ഷ്യമിടുന്നു. 2024-ഓടെ റിലയൻസ് 10GW സോളാർ PV സെല്ലും മൊഡ്യൂൾ ഫാക്ടറിയും ആരംഭിക്കും, 2026-ഓടെ അത് 20GW ആയി വർധിപ്പിക്കും. 2025-ഓടെ, RIL, ക്യാപ്റ്റീവ് സോളാര്‍ പവര്‍ പ്ലാന്‍റുകളില്‍  നിന്ന് ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജനുവേണ്ടി മുഴുവൻ സമയവും (RTC) ഊര്‍ജ ഉല്‍പാദനത്തിനും പദ്ധതി ഇടുന്നു.

2020-21 ലെ കോവിഡിന്‍റെയും ലോക്ക്ഡൗണുകളുടെയും ഏറ്റവും പ്രയാസകരമായ കാലഘട്ടത്തിൽ മൂലധന ഫണ്ട് സമാഹരണത്തില്‍ റിലയൻസ് റെക്കോര്‍ഡിട്ടു. റൈറ്റ്‌സ് ഇഷ്യു വഴിയും ജിയോ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിലെയും റിലയൻസ് റീട്ടെയിൽ വെഞ്ചേഴ്‌സിലെയും ന്യൂനപക്ഷ ഓഹരി വിൽപ്പനയിലൂടെയും ആഗോള മാർക്വീ നിക്ഷേപകർക്ക് 2.5 ലക്ഷം കോടി രൂപയിലധികം സമാഹരിച്ചു. 2021 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ, ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ നേരിട്ടുളള വിദേശ നിക്ഷേപം ഒറ്റയ്ക്ക് കൊണ്ടുവന്നത് റിലയൻസാണ്.

പെറ്റ്‌കെം, പോളിസ്റ്റർ മേഖലകളിൽ ഇന്ത്യയുടെ സുസ്ഥിര പരിഹാര മാർഗങ്ങൾക്ക് റിലയൻസ് നേതൃത്വം നൽകുന്നു. സുസ്ഥിരവും പരമാവധി ഉപയോഗിക്കാവുന്നതുമായ ആശയങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ ഇന്ത്യയുടെ ടെക്സ്റ്റൈൽ മൂല്യ ശൃംഖലയെ സജീവമായി പിന്തുണയ്ക്കുന്നു

റിലയൻസ് ഇൻഡസ്ട്രീസ്, ആഗോള പെട്രോളിയം വ്യവസായ പ്രമുഖരിൽ ഒരാളായ ബിപിയെ  ഇന്ത്യൻ ഇന്ധന റീട്ടെയിലിംഗ് ബിസിനസിൽ പങ്കാളിയായി കൊണ്ടുവന്നു. റിലയൻസ് മൊബിലിറ്റി സൊല്യൂഷൻസ് ജിയോ-ബിപി ബ്രാൻഡ് വഴി പെട്രോ റീട്ടെയിൽ ഔട്ട്‌ലെറ്റുകളിൽ ഉപഭോക്താക്കൾക്കായി ഏറ്റവും പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യയും ഓഫറുകളും കൊണ്ടുവന്നു. ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ള സേവനത്തിലൂടെ ഇന്ധനം വാങ്ങുന്നതിലും റീട്ടെയിൽ ഔട്ട്‌ലെറ്റുകളെ ചാർജ്ജിംഗ്, ബാറ്ററി സ്വാപ്പ് സൗകര്യങ്ങളോടെ ഭാവിയിൽ സജ്ജമാക്കുന്നതിനും പദ്ധതിയിടുന്നു.